"शिक्षण" म्हणे तिसरा डोळा


      भुकेलेल्या साठी देण्या अन्न 
      हात पुढे सरसावत नसतील,
      गरजूंसाठी विचार कधी मनात 
      जर कधी येतच नसतील,
      मग भावनांचा नुसताच उमाळा 
      "शिक्षण" म्हणे तिसरा डोळा.
        माझे आता झाले भले समाजाचे मला काय घेणे?
  मी भला माझे कुटुंब भले ,
  मी काय म्हणून लागतो देणे? 
  वाटत नसेल कुणासाठी कळवळा ?
  "शिक्षण" म्हणे तिसरा डोळा.
     समाजशास्त्र कळले नाही
     गणिताचा फक्त व्यवहार केला, 
     भाषेचे सौंदर्य कळलेच नाही 
     विज्ञानाचा फक्त आभास केला,
     विसरून माणुसकी भेट देवळा 
     "शिक्षण" म्हणे तिसरा डोळा.
    डोळ्यांना गरिबी दिसत नसेल 
     दुःखितांचे अश्रू नसतील दिसत,
    (साने)गुरुजी सारखी ह्रदय नसेल
      तर सर्टिफिकेट हा नुसताच बोळा,
   "शिक्षण" म्हणजे तिसरा डोळा.

- श्री संजय चव्हाण

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

संवाद आणि गाठीभेटी.

टेलिफोन आणि मोबाईल फोन येण्याच्या आधी लोक एकमेकांना भेटत असत, चौकशी करत आणि संवाद साधत असत. त्यांची ही पद्धत फार वेगळी असेल त्या परिसरामध्ये असलेला ठराविक बाजाराचा दिवस, विशिष्ट वेळी भरणारी जत्रा आणि यात्रा या ठिकाणी हे लोक एकत्र येत आणि भेट असत किंवा काही कार्यक्रमाच्या निमित्ताने लोक एकत्र यायचे सगळे भेटू शकले नाही तरी किमान एक प्रतिनिधी तिथे हजर असायचा आणि मग दोन महिने, चार महिने किंवा सहा महिने जे काही घडलं ते एकमेकांना सांगत असत. लग्न सुद्धा गोरज मुहूर्त म्हणजे संध्याकाळी होत असत माणसं मुक्कामाला थांबत असत. परंतु अलीकडे टेलिफोन आले, मोबाईल फोन आले आणि संपर्क वाढण्याऐवजी तो कमी झालेला आपल्याला दिसेल मेसेज पाठवणं आणि प्रत्यक्ष बोलणं यांच्यामध्ये फार फरक आहे. मेसेज पाठवताना सुद्धा इकडचे मेसेज तिकडे पाठवला जातो तिकडचा मेसेज तिकडे पाठवला जातो. पत्र लिहिताना जी आत्मियता असायची ती या मेसेजमध्ये जवळजवळ नसते. कधीकधी न वाचल्यामुळे गुड मॉर्निंग ऐवजी गुड नाईटचा मेसेज पाठवला जातो. खरं म्हणजे या आधुनिक युगात एवढे संपर्क साहित्य आणि साधन असताना संवाद वाढण्याऐवजी ते कमी झालेले आपल्याला दिसते आणि ...
Read more

सर्वांचा कैवारी /अस्पृश्यांचा मायबाप

  ज्ञान कण वेचत गेले  अस्पृश्य पंडितही झाले  विद्वत्ता मिळवून बाबा  मागासांना बळ दिले.  हाल अपेष्टा सोसल्या जरी  केला विचार सर्वांचा तरी  संविधान लिहिताना भीमा  सर्वांचे झालात तुम्ही कैवारी  'अस्पृश्य' म्हणजे असते काय?  वाचून फक्त समजत न्हाय  तूच आमचा प्रेषित झाला  आणि मिळाला आम्हाला न्याय. ना मनात सुड भावना  ना द्वेष होता मना  न सांगता कुणीही साहेब  न्याय दिला तुम्ही सर्वांना  तू त्यांना कळलाच नाही  द्वेषामुळे ते कळलेही नाही  देवा एवढाच तू आमच्यासाठी देणे घेणे त्यांना नाही. बा भीमा तू देवच होता  अस्पृश्यांचा तू मायबाप होता. देव पावला आठवत नाही तूच आमचा त्राता होता  सर्वांचा आपण विचार केला पण भीमाला अस्पृश्यच ठेवला  इतरांना भीम कळेलच कसा? त्याचा तर फक्त द्वेषच केला पण मग फाटते जेव्हा  संविधानावर ठेवतात विश्वास तेव्हा  पण मनात मात्र भाव तोच  मानत होते कुठे केव्हा?  खंत भिमा एवढीच आहे  भारताचे संविधान 'गीताच' आहे  तू फक्त दलितांचा झाला  एवढा त्यांचा अ...
Read more